Pojęcie i klasyfikacja
bankowości elektronicznej
Pomimo, że bankowość
elektroniczna (nazywana również e-bankingiem) nie jest już pojęciem nowym to
trudno ją jednoznacznie zdefiniować. Dziedzina ta z każdym rokiem dynamicznie
się rozwija, a stosowanie coraz nowszych technologii informatycznych i modernizacji
kanałów dystrybucji usług bankowych powoduje narastanie komplikacji
terminologicznych.
Do najbardziej
rozpowszechnionych definicji bankowości elektronicznej należą: „Bankowość elektroniczna jest to zestaw
środków teleinformatycznych umożliwiający zdalny dostęp do rachunku bankowego”
[Kulisiewicz 2004] oraz „Bankowość elektroniczna jest to termin ogólny na
określenie procedury technicznej umożliwiającej klientowi wykonywanie
transakcji bankowej elektronicznie, bez fizycznego odwiedzania siedziby instytucji
(oddziału)”
[http://www.bankersonline.com/technology/gurus_tech081803d.html, (18.08.2011)]
Obie te definicje mają pewne wspólne
cechy:
· zdalny dostęp do rachunku bankowego, czyli
możliwość wykonania usługi na odległość, bez potrzeby jednoczesnej obecności
stron,
· dostęp do rachunku bankowego za pomocą
urządzenia elektronicznego (komputer, telefon stacjonarny i komórkowy,
elektroniczne urządzenia do przyjmowania kart.
Należy przy tym pamiętać, że jest to
usługa oferowana przez banki dla swoich klientów. W 2002 usługa ta została
uregulowana dzięki uchwaleniu ustawy o elektronicznych instrumentach
płatniczych. W rozdziale czwartym tej pracy zawarto normy funkcjonowania
bankowości elektronicznej.
„
Przez umowę o usługi bankowości
elektronicznej:
1)
bank zobowiązuje się do zapewnienia dostępu do środków pieniężnych
zgromadzonych na rachunku za pośrednictwem urządzeń łączności przewodowej lub
bezprzewodowej wykorzystywanych przez posiadacza, a także do wykonywania
operacji lub innych czynności zleconych przez posiadacza;
2)
posiadacz upoważnia bank do obciążenia jego rachunku kwotą dokonanych operacji
oraz należnymi bankowi opłatami i prowizjami albo zobowiązuje się do zapłaty
należności na rachunek wskazany przez bank, w określonych terminach” [Ustawa o elektronicznych
instrumentach płatniczych, art. 29].
W pozostałych artykułach wspomniano
m.in. o zasadach elektronicznej identyfikacji posiadacza, zapewnieniu
posiadaczowi bezpieczeństwa i dostarczaniu informacji o dokonanych operacjach.
Nie zabrakło również wzmianek o odpowiedzialności i obciążeniach posiadacza w
przypadku ujawnienia danych osobom trzecim.
Podsumowując najbardziej
charakterystyczne cechy bankowości elektronicznej i różniące ją od tradycyjnych
usług bankowych to:
·
brak konieczności odwiedzania banku,
·
brak
pośrednictwa personelu,
·
automatyczna
realizacja zleceń i żądań klienta,
·
dostęp
do czynności bankowych nie jest ograniczony godzinami otwarcia banku,
·
nie
ma możliwości negocjowania warunków,
·
ograniczone
możliwości uzyskania satysfakcjonującej porady.
Główne kryteria klasyfikacji
bankowości elektronicznej:
1. Rodzaj klientów:
·
detaliczna
bankowość elektroniczna,
·
korporacyjna
bankowość elektroniczna.
2. Kanały komunikacji:
·
bankowość
internetowa – przez przeglądarkę stron WWW,
· dedykowana
bankowość komputerowa – poprzez specjalistyczne oprogramowanie zainstalowane
bezpośrednio na komputerze,
·
bankowość
terminalowa – bankomaty, kioski samoobsługowe, POS-y,
·
bankowość mobilna – komunikacja niegłosowa
wykorzystująca technologie WAP, SMS i aplikacje klienckie,
·
bankowość telefoniczna – komunikacja głosowa z
call center oraz IVR,
·
bankowość telewizyjna – dostęp poprzez
telewizję cyfrową.
3. Tryb dostępu:
·
bankowość on-line,
·
bankowość off-line.
4. Poziom dostępu:
·
dostęp pasywny,
·
dostęp półaktywny,
·
dostęp aktywny.
5. Typ modelu;
·
model wielokanałowy,
·
model banku wirtualnego,
·
model banku tzw. supermarketu finansowego,
·
model internetowego banku niszowego.
